See predicaat on Wiktionary
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Achtervoegsel -aat in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Ontbrekend geluid",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Retrograad van het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Telbaar",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "WikiWoordenboek:Antedatering Chronologisch Woordenboek",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "WikiWoordenboek:Wikilink",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden in het Nederlands van lengte 9",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met 3 lettergrepen in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Zelfstandig naamwoord in het Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"derived": [
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatsadjectief"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatsbepaling"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatsnomen"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatswoord"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatszin"
},
{
"sense_index": 4,
"word": "predicatenlogica"
}
],
"etymology_texts": [
"Ontleend aan middeleeuws Latijn predicatum ‘benaming’, uit Laatlatijn praedicatum ‘dat wat over iets wordt uitgesproken’, op te vatten als Naamwoord van handeling van prediceren met het achtervoegsel -aat\n**[1] in de betekenis ‘passende benamingen’ aangetroffen vanaf 1523\n**[2] leenvertaling uit Duits Prädikat in de betekenis ‘eretitel, loffelijke bijvoeging’ aangetroffen vanaf 1815\n**[3] leenvertaling uit Frans prédicat in de betekenis ‘(grammaticaal) gezegde’ aangetroffen vanaf 1786 (zie vindplaats hieronder)\n**[4] in de betekenis ‘formele aanduiding’ aangetroffen vanaf 1796 (zie vindplaats hieronder)"
],
"forms": [
{
"form": "predicaten",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "predicaatje",
"tags": [
"diminutive",
"singular"
]
},
{
"form": "predicaatjes",
"tags": [
"diminutive",
"plural"
]
},
{
"form": "predikaat",
"note": "officiële spelling van 1955 tot 2006"
},
{
"form": "praedicaat",
"note": "officiële spelling tot 1955 en daarna nog toegelaten variant in officiële spelling tot 1996"
}
],
"hyphenation": "pre·di·caat",
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "adelspredicaat"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "goedkeuringspredicaat"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "nominaal predicaat"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "verbaal predicaat"
}
],
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"senses": [
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nChris Hensen\n “Eerst belasting ontwijken en dan om steun vragen? Niet in Denemarken” (23 april 2020) op nrc.nl",
"text": "Nederland staat internationaal bekend als een land met een zeer ‘vriendelijk’ fiscaal beleid voor grote bedrijven, al verzet Den Haag zich vurig tegen het predicaat belastingparadijs."
},
{
"text": "Verder moeten de aanklachten tegen arrestanten van tafel en moet het predicaat ‘relschoppers’ van die groep af."
}
],
"glosses": [
"kenmerkende benaming"
],
"id": "nl-predicaat-nl-noun-TtHcGD31"
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Pregnant_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"text": "Zijn bedrijf verkreeg het predicaat koninklijk."
},
{
"ref": "Weblink bron\nJos Jägers\n “‘Ik hou ervan om de dingen te laten zien zoals ze zijn’” (11 oktober 2019) op nrc.nl",
"text": "Lukassen draagt het predicaat Bondsmeesterklasse van de Fotobond, wat wil zeggen dat ze tot de top van de Nederlandse amateurfotografen behoort."
}
],
"glosses": [
"eretitel of loffelijke bijvoeging"
],
"id": "nl-predicaat-nl-noun-BTbzhz0k",
"raw_tags": [
"pregnant"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Grammatica_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met artikelreferenties",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met referenties naar een online publicatie",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Hans Broekhuis\n De Syntax of Dutch: nieuw gereedschap voor de internationale neerlandistiek in: Internationale Neerlandistiek., jrg. 51 nr. 3 (oktober 2013), Amsterdam University Press, Amsterdam, p. 256",
"text": "Zelfstandige naamwoorden kunnen bijvoorbeeld niet alleen gebruikt worden als argument, maar ook als secondair predicaat (dat wil zeggen als tweede predicaat naast het werkwoord) of als bijwoordelijke bepaling in de zin."
},
{
"ref": "Scheller, J.J.G.\n “Aanleiding tot eene taal- en oordeelkundige verklaaring van de schriften der ouden, en tot eene gepaste navolging van Cicero.” (1786), Lucas Leemhorst, Deventer, p. 396",
"text": "⧖ By voorb. Cicero, quia est summus Orator, est imitandus, is eene Periode; maar zo ik enkeld zegge: Cicero est imitandus, of daar achter aan voege: quia est orator summus, zo is in beide deze gevallen geen Periode. De hoofdzin is: Cicero est imitandus. Scheide ik nu het subject, Cicero, van het Praedicaat, est imitandus, door den ingevoegden Zin, die de reden bevat, quia est orator summus, zo heb ik eene Periode."
}
],
"glosses": [
"gezegde"
],
"id": "nl-predicaat-nl-noun-zsmvT8X6",
"topics": [
"grammar"
]
},
{
"categories": [
{
"kind": "other",
"name": "Filosofie_in_het_Nederlands",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met artikelreferenties",
"parents": [],
"source": "w"
},
{
"kind": "other",
"name": "Woorden met boekreferenties",
"parents": [],
"source": "w"
}
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron Gearchiveerde versie\nJ.F.M. Tonino\n “Logica”, collegedictaat (juli 2002), TU Delft, p. 110",
"text": "Een predicaat kan dus een eigenschap of een relatie zijn."
},
{
"ref": "Beginzels der Kantiaansche Wysgeerte, naar het Hoogduitsch vryelyk gevolgd, en met Aantekeningen en eene Voorreden uitgegeeven, door Paulus van Hemert in: Vaderlandsche Letteroefeningen., jrg. 36 deel 1 nr. 3 (1796), A. van der Kroe en J. Yntema, Amsterdam, p. 124",
"text": "⧖ Alle verstandsdaaden, en dus ook de oordeelen, tot welke het denken zig laat te rug leiden, zyn alleen door begrippen mooglyk. Een begrip is anders niet dan praedicaat tot een mooglyk oordeel."
}
],
"glosses": [
"formalisering van een propositie, (bewering, assertie)"
],
"id": "nl-predicaat-nl-noun-ObTcdUua",
"topics": [
"logic"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-predicaat.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d6/Nl-predicaat.ogg/Nl-predicaat.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-predicaat.ogg"
},
{
"ipa": "prediˈkat"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "betiteling"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "gezegde"
}
],
"tags": [
"neuter"
],
"translations": [
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Prädikat"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"word": "predicate"
},
{
"lang": "Frans",
"lang_code": "fr",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "prédicat"
},
{
"lang": "Italiaans",
"lang_code": "it",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "predicato"
},
{
"lang": "Portugees",
"lang_code": "pt",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "predicadom"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "predicado"
},
{
"lang": "Zweeds",
"lang_code": "sv",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"word": "predikat"
}
],
"word": "predicaat"
}
{
"categories": [
"Achtervoegsel -aat in het Nederlands",
"Ontbrekend geluid",
"Retrograad van het Nederlands",
"Telbaar",
"WikiWoordenboek:Antedatering Chronologisch Woordenboek",
"WikiWoordenboek:Wikilink",
"Woorden in het Nederlands",
"Woorden in het Nederlands met IPA-weergave",
"Woorden in het Nederlands met audioweergave",
"Woorden in het Nederlands van lengte 9",
"Woorden met 3 lettergrepen in het Nederlands",
"Zelfstandig naamwoord in het Nederlands"
],
"derived": [
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatsadjectief"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatsbepaling"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatsnomen"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatswoord"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "predicaatszin"
},
{
"sense_index": 4,
"word": "predicatenlogica"
}
],
"etymology_texts": [
"Ontleend aan middeleeuws Latijn predicatum ‘benaming’, uit Laatlatijn praedicatum ‘dat wat over iets wordt uitgesproken’, op te vatten als Naamwoord van handeling van prediceren met het achtervoegsel -aat\n**[1] in de betekenis ‘passende benamingen’ aangetroffen vanaf 1523\n**[2] leenvertaling uit Duits Prädikat in de betekenis ‘eretitel, loffelijke bijvoeging’ aangetroffen vanaf 1815\n**[3] leenvertaling uit Frans prédicat in de betekenis ‘(grammaticaal) gezegde’ aangetroffen vanaf 1786 (zie vindplaats hieronder)\n**[4] in de betekenis ‘formele aanduiding’ aangetroffen vanaf 1796 (zie vindplaats hieronder)"
],
"forms": [
{
"form": "predicaten",
"tags": [
"plural"
]
},
{
"form": "predicaatje",
"tags": [
"diminutive",
"singular"
]
},
{
"form": "predicaatjes",
"tags": [
"diminutive",
"plural"
]
},
{
"form": "predikaat",
"note": "officiële spelling van 1955 tot 2006"
},
{
"form": "praedicaat",
"note": "officiële spelling tot 1955 en daarna nog toegelaten variant in officiële spelling tot 1996"
}
],
"hyphenation": "pre·di·caat",
"hyponyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "adelspredicaat"
},
{
"sense_index": 1,
"word": "goedkeuringspredicaat"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "nominaal predicaat"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "verbaal predicaat"
}
],
"lang": "Nederlands",
"lang_code": "nl",
"pos": "noun",
"pos_title": "Zelfstandig naamwoord",
"senses": [
{
"categories": [
"Woorden met referenties naar een online publicatie"
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron\nChris Hensen\n “Eerst belasting ontwijken en dan om steun vragen? Niet in Denemarken” (23 april 2020) op nrc.nl",
"text": "Nederland staat internationaal bekend als een land met een zeer ‘vriendelijk’ fiscaal beleid voor grote bedrijven, al verzet Den Haag zich vurig tegen het predicaat belastingparadijs."
},
{
"text": "Verder moeten de aanklachten tegen arrestanten van tafel en moet het predicaat ‘relschoppers’ van die groep af."
}
],
"glosses": [
"kenmerkende benaming"
]
},
{
"categories": [
"Pregnant_in_het_Nederlands",
"Woorden met referenties naar een online publicatie"
],
"examples": [
{
"text": "Zijn bedrijf verkreeg het predicaat koninklijk."
},
{
"ref": "Weblink bron\nJos Jägers\n “‘Ik hou ervan om de dingen te laten zien zoals ze zijn’” (11 oktober 2019) op nrc.nl",
"text": "Lukassen draagt het predicaat Bondsmeesterklasse van de Fotobond, wat wil zeggen dat ze tot de top van de Nederlandse amateurfotografen behoort."
}
],
"glosses": [
"eretitel of loffelijke bijvoeging"
],
"raw_tags": [
"pregnant"
]
},
{
"categories": [
"Grammatica_in_het_Nederlands",
"Woorden met artikelreferenties",
"Woorden met referenties naar een online publicatie"
],
"examples": [
{
"ref": "Hans Broekhuis\n De Syntax of Dutch: nieuw gereedschap voor de internationale neerlandistiek in: Internationale Neerlandistiek., jrg. 51 nr. 3 (oktober 2013), Amsterdam University Press, Amsterdam, p. 256",
"text": "Zelfstandige naamwoorden kunnen bijvoorbeeld niet alleen gebruikt worden als argument, maar ook als secondair predicaat (dat wil zeggen als tweede predicaat naast het werkwoord) of als bijwoordelijke bepaling in de zin."
},
{
"ref": "Scheller, J.J.G.\n “Aanleiding tot eene taal- en oordeelkundige verklaaring van de schriften der ouden, en tot eene gepaste navolging van Cicero.” (1786), Lucas Leemhorst, Deventer, p. 396",
"text": "⧖ By voorb. Cicero, quia est summus Orator, est imitandus, is eene Periode; maar zo ik enkeld zegge: Cicero est imitandus, of daar achter aan voege: quia est orator summus, zo is in beide deze gevallen geen Periode. De hoofdzin is: Cicero est imitandus. Scheide ik nu het subject, Cicero, van het Praedicaat, est imitandus, door den ingevoegden Zin, die de reden bevat, quia est orator summus, zo heb ik eene Periode."
}
],
"glosses": [
"gezegde"
],
"topics": [
"grammar"
]
},
{
"categories": [
"Filosofie_in_het_Nederlands",
"Woorden met artikelreferenties",
"Woorden met boekreferenties"
],
"examples": [
{
"ref": "Weblink bron Gearchiveerde versie\nJ.F.M. Tonino\n “Logica”, collegedictaat (juli 2002), TU Delft, p. 110",
"text": "Een predicaat kan dus een eigenschap of een relatie zijn."
},
{
"ref": "Beginzels der Kantiaansche Wysgeerte, naar het Hoogduitsch vryelyk gevolgd, en met Aantekeningen en eene Voorreden uitgegeeven, door Paulus van Hemert in: Vaderlandsche Letteroefeningen., jrg. 36 deel 1 nr. 3 (1796), A. van der Kroe en J. Yntema, Amsterdam, p. 124",
"text": "⧖ Alle verstandsdaaden, en dus ook de oordeelen, tot welke het denken zig laat te rug leiden, zyn alleen door begrippen mooglyk. Een begrip is anders niet dan praedicaat tot een mooglyk oordeel."
}
],
"glosses": [
"formalisering van een propositie, (bewering, assertie)"
],
"topics": [
"logic"
]
}
],
"sounds": [
{
"audio": "nl-predicaat.ogg",
"mp3_url": "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d6/Nl-predicaat.ogg/Nl-predicaat.ogg.mp3",
"ogg_url": "https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:FilePath/nl-predicaat.ogg"
},
{
"ipa": "prediˈkat"
}
],
"synonyms": [
{
"sense_index": 1,
"word": "betiteling"
},
{
"sense_index": 3,
"word": "gezegde"
}
],
"tags": [
"neuter"
],
"translations": [
{
"lang": "Duits",
"lang_code": "de",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"neuter"
],
"word": "Prädikat"
},
{
"lang": "Engels",
"lang_code": "en",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"word": "predicate"
},
{
"lang": "Frans",
"lang_code": "fr",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "prédicat"
},
{
"lang": "Italiaans",
"lang_code": "it",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "predicato"
},
{
"lang": "Portugees",
"lang_code": "pt",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "predicadom"
},
{
"lang": "Spaans",
"lang_code": "es",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"tags": [
"masculine"
],
"word": "predicado"
},
{
"lang": "Zweeds",
"lang_code": "sv",
"sense": "(grammaticaal) gezegde",
"sense_index": 3,
"word": "predikat"
}
],
"word": "predicaat"
}
Download raw JSONL data for predicaat meaning in All languages combined (6.6kB)
{
"called_from": "parser/1336",
"msg": "no corresponding start tag found for </ref>",
"path": [
"predicaat"
],
"section": "Nederlands",
"subsection": "Zelfstandig naamwoord",
"title": "predicaat",
"trace": ""
}
This page is a part of the kaikki.org machine-readable All languages combined dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-01-23 from the nlwiktionary dump dated 2025-01-20 using wiktextract (0c0c1f1 and 4230888). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.
If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.